21 Eylül 2017 Perşembe

YÜZÜKLERİN EFENDİSİ - J.R.R TOLKIEN

lord of the rings

Metis Yayınları
Çeviri: Çiğdem Erkal İpek
Şiir çevirileri: Bülent Somay
1015 sayfa


Roverandom ile başladığım Tolkien eserlerine, Silmarillion’la devam ettim, Hobbit’i okudum ve şimdi Yüzüklerin Efendisi…

Benimki tek cilt olsa da, Yüzüklerin Efendisi üç kitaptan oluşuyor:

1) Yüzük Kardeşliği (86.)
2) İki Kule (87.)
3) Kralın Dönüşü (88.)

Öncelikle Orta Dünya külliyatına Silmarillion’la başlamam, benim için seriyi daha anlaşılır hale getirdi. Geçmişe yapılan atıfları, yüzüğün tarihini biliyordum. Bunun dezavantajı ise Silmarillion’da üçlemenin sonu yazıyordu.

Serideki favori kitabım olayların başladığını Yüzük Kardeşliği oldu. Orta Dünya’daki en sevdiğim mekanlar Shire, Ayrıkvadi, Lothlorien bu kitapta geçiyor. Sevdiğim dostluklar kuruluyor, Aragorn olaya dahil oluyor, zarif ırkla tanışıyoruz… Başlangıç kitabı için harikaydı ve seride en hızlı okuduğum kitaptı.

Üçlemeyi okurken, sık sık haritaya dönüp baktım hatta o kadar ki dünya haritasını bile bu kadar incelememişimdir.

Tolkien muazzam bir evren yaratmış.

Seri fantastik türünün klasiklerinden ve içinde bolca betimleme var. Dikkatle okumak gerekiyor. Dilinin ağır olduğunu düşünmüyorum. Yine de young adult roman gibi bir çırpıda okunmuyor.

Seriye dönüp baktığımda, en sevdiğim Aragorn oldu, fantastik bir kitapta onca ırk arasında ‘insan’ı sevmem de enteresan geldi.

Okumamı yavaşlatan önemli bir etken çeviriydi. Yayıncının notunda Elflerin Shakespeare dönemi İngilizcesi konuştuğu ve bunun Lisan-ı Osmani olarak çevrildiği belirtilmiş. Rohirrimler’in lehçesi ise Orta Asya Türkçesi olarak karşılanmış. Bu başta bana çok mantıklı geldi ta ki karakterler “ÂLÂ!” gibi bir tepki verene kadar… Bir an durdum ve yanlışlıkla Muhteşem Yüzyıl’a mı düştüm diye düşündüm. Kitap boyunca da böyle tepkilerle karşılaşınca olaylara ciddiyetle bakamadım.

Üç kitabı da aynı kişi çevirmesine rağmen, çevirinin tutarlı olduğunu düşünmüyorum. Mesela Rivendell ilk kitapta Ayrıkvadi olarak çevrilmişken, üçüncü kitapta Yarma Vadi olarak çevrilmiş. Haritada ise Ayrıkvadi olarak Dumanlı Dağlar’da konumlanmış.

Kitabın basımına değinirsem yeşil şömiz içinde, kırmızı cilt vardı ki bu bana Bilbo’nun kırmızı kitabını çağrıştırdı. Cildi adi bir kartonla kaplamışlar ve hemen yıpranmaya başlıyor. Ne kadar dikkatle okusam da kenarları soyuldu. Puntoları da küçük tutmuşlar. Bu yüzden seriyi tek cilt yerine, ayrı ayrı almanızı tavsiye ederim.

Yüzüklerin Efendisi’ni uzun zamandır okuyordum ve bittiği için içim biraz buruk… ama Orta Dünya’ya veda etmiyorum çünkü elimde okunacak Hurin’in Çocukları ile Bitmemiş Öyküler var.

“Yaşayanların birçoğu ölümü hak ediyor. Ve ölenlerin bir kısmı da yaşamayı hak ediyor. Yaşamı onlara verebilir misin?  O halde öyle hak, hukuk adına ölüm buyurmakta çok acele etme.”

“Sonu iyi oldu mu, her şey iyi demektir.”

“Altın olan her şey parlamaz, her gezgin yitirmemiştir yolunu.”

“Maceraların bir sonu yok mudur hiç? Sanırım yok. Her zaman bir başkasının öyküyü sürdürmesi gerekiyor.”

“Fakat mutlu sonlu öyküler en iyiler sayılmazlar her zaman, gerçi içinde bulunulacak en iyi öyküler sayılabilirler aslında!”

“İnsanların başladıkları bütün işler böyledir: Ya baharda don olur, ya da yazın samyeli eser ve onlar da sözlerinde duramaz.”

“Ümit doğar genelde, her şey ümitsizleştiğinde.”

“Dünya, savaşlar olmadan da yeterince acılara ve talihsizliklere sahip.”


“Birileri vazgeçmeli, kaybetmeli ki diğerleri kazanabilsin.”


33 yorum:

  1. Yeğenim hastası, onun sayesinde ilk kitabı okudum ama Orta Dünya romanlarına ısınamadım pek, Tolkien müthiş bir yazar, yanlış aklımda kalmadıysa Hobbit'ler için özel dil icat etmesini hiç unutamıyorum. Resmen deha. Son cümle bizi yönetenlerin prensibini anlatıyor. İyi okumalar:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bücürük ve Ben,
      Sanırım Orta Dünya'yı herkes sevemiyor, çevremde de ısınamayanlar var :)) Teşekkür ederim :))

      Sil
  2. Fantastik konulu kitapları seviyorum. Filminin birini izlemiştim ama kitaplarına bakmamıştım hiç.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tuğçe Yüksel,
      Boş zamanımda filmlerini izleyeceğim ben de :))

      Sil
  3. İki kere okudum, yine elime alsam yine okurum herhalde :)

    YanıtlaSil
  4. Vauuv tebrik ederim, ben hobbit'ten sonra pes etmiştim. yüzüklerin efendisi serisini okuyamıyorum nedense, konsantre olmak gerekiyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kitaptan Filme,
      Fantastik kitaplara göre biraz daha fazla dikkat istiyor kesinlikle :)) Silmarillion'un yanında oldukça akıcı kaldı ama :D

      Sil
  5. Yıllar önce bir öğrenciyken kusadasinda irlandalı bir üniversitesi öğrencisi ingilizce kitabı vermişti. O zamanlar henüz kitap Türkçeye cevrilmemisti. Sonra ilk olarak Hobbit ve diğer kitaplar cevrildiginde heyecanla alip okuduğumu hatırlıyorum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sinemakale,
      Ne güzel anı olmuş :)) Güzel kitapların çevirileri hep geç yapılıyor zaten :/

      Sil
  6. Tebrikler. Ben daha Hobbit'e başlamadan sen seriyi bitirdin :-) Filmlerde favorim Aragorn'du. Arkadaşlarımın hepsi Legolas'a bayılırken ben onu severdim ama kitaplarda kim olur göreceğiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şule Uzundere,
      Hobbit'i geciktirme bence, üçlemeden bile daha çok sevdim :D Ben de filmde Legolas'ı seveceğim sanıyorum çünkü Orlando Bloom :D

      Sil
  7. Yazarın hayal dünyası öyle güçlü ki. Filmlerine bu denli ısınamasam da kitabı müthişti. Sevgiler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mukaddesçe Konuşan Satırlar,
      Filmlerini henüz izleyemedim ben de ://

      Sil
  8. süper cildi okumuşsun. çevirisi de süfer yaaa :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Deep,
      Ben çevirisini pek beğenmedim ama öyle diyorsan :D

      Sil
  9. Hala filmini izlemedim. Kitabına da hiç ilgi duymadım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Acemidemirci,
      Fantastik seviyorsanız, bir şans verin derim :))

      Sil
  10. ahaha , bir hedef daha gerçekleştirildi :D daim olsun efem :D

    YanıtlaSil
  11. Fantastik edebiyat... :)

    Neyse, ben de beklerim bloguma :)

    YanıtlaSil
  12. Uuu, üç kitap tek cilt! Harikasın Kapıt Salıncak! Ve ne güzel tam gaz Tolkien okumaya devam ediyorsun, bravo gerçekten! ^_^

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İrem,
      Tam gaz edecektim de, reading slump engeline takıldım :D Yeni Tolkien'e başlamayı bırak, yarım kitaplarımı bitiremiyorum, hızlanmak için çerez okuyorum :D

      Sil
  13. Çocukluğumun kitabı geçmişe döndürdü beni resmen. Hala ikinci kez en baştan özümseyerek okuyacaktım güya ama vakit bulamıyoruz ki. neyseki böyle yorumlarda gördükçe hasret gideriyoruz. Nede özlemişim. Ben okuduğum zamanda çeviriden memnun kaldığımı hatırlamıyorum. Ama yeni çağ kitaplarının anahtarı olan bu seriye saygım büyük. Gayet özünde bir yorum olmuş elleirne sağlık :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sümeyye,
      Seri yapıtaşlarından biri ama işte çeviri... :D Okuyacağımız o kadar çok kitap var ki, tekrar okumaya vakit bulamıyoruz dediğin gibi.. Teşekkür ederim, dönmene sevindim :D

      Sil
  14. Tebrikler blogcan kütük gibi bir kitabı daha yiyip bitirdin :D Benimde okumak istediğim bir yazar filmini çok seviyorum ama daha kalemiyle tanışamadım Hobbit var elimde umarım bir gün tanışacağız yazarla :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Devrik Cümleler,
      Hoş geldiiin blogcan :D Hahaha biraz mideme oturdu sanki :D Hobbit harika, bence yakın zamanda başla :))

      Sil
  15. Ben ayrı ayrı okumuştum kitapları, buna sevindim şuan. :D
    Orta Dünya'yı özlemişim, okuyalı bir kaç yıl oldu, zaman olsa da göz atsam. :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Esma Tezgi,
      Ben okumak için birazcık geç kalmışım :D Ayrı ayrı en güzeli :D

      Sil
  16. İlkay,
    Et bence de :D Basımı güzel görünüyor ama pek kullanışlı değil :D

    YanıtlaSil
  17. Beğenmene sevindim ben de severim :). Hatta bayadır okumuyorum Orta Dünya'yı Silmarillion'u ben de okumak isterim ama uzun zamandır okuyamama hastalığına yakalandım çıkamıyorum :/. Hurin'in Çocukları'nı severek okuduğumu hatırlıyorum, bu kitapları sevdiysen onu da seversin diye umuyorum :).

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öneri Makinesi,
      O hastalıktan ben de muzdaribim, sürekli çerez kitaplar okuyorum :(( Hurin'in Çocukları'nın kısa bir özeti Silmarillion'da da vardı, konuyu az biraz biliyorum :))

      Sil