31 Mayıs 2019 Cuma

TEK BAŞINA BİR ADAM - CHRISTOPHER ISHERWOOD

37
Yapı Kredi Yayınları
Çeviri: Fatih Özgüven
131 sayfa

Tek Başına Bir Adam, Amerika’da yaşayan İngiliz profesörün bir gününü anlatıyor. George bir eşcinsel ve sevgilisini trafik kazasında kaybetmiş.

Kitapta George’un sabah uyanmasından başlayarak o gün neler yaptığını okuyoruz. Bir adamın yabancılaşması, İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerikan toplumu, azınlıklar gibi konulara değinmiş yazar. Kendisi de bir eşcinsel ve romanları hayat hikâyesiyle bir bütün oluşturmaktaymış.

Kitabın dilini sevdim. İşaretlediğim çok bölüm oldu ama buna rağmen kitabı beklediğim kadar beğenmedim. Sevgilisi Jim’e kızdım, George’a üzüldüm, George’da kızdım, Charley’in anlamasını diledim, son olaylardan hoşlanmadım.

Filmini de izleyeceğim bir ara, bakalım o nasıl? :)

“Uyanmak, varım ve şu anda demekle başlar.”

“Oturma odası karanlık, alçak tavanlı, pencerelerin karşısına düşen duvarda boydan boya kitap rafları var. Bu kitaplar George’u daha soylu, daha erdemli ya da gerçekten bilge kılmadılar. Onların seslerine kulak vermeyi seviyor sadece, bazen şununkine, bazen bununkine, keyfi nasıl isterse.”

“Hepimiz, bir şeyleri yeterince uzun bir süre görmezden gelmeyi başarırsak, o şeylerin ortadan kalkıvereceğine inandırmaya çalışıyoruz kendimizi…”

“Mesele; gitmek istiyor musun? İstiyorsan, gitmelisin. Kimseye aldırma.”

“Onu hep, nasıl söyleyeyim, bir yol gibi düşünmüşümdür – yani demek istiyorum ki, o hep insanı bir yerlere çıkarır. Onunla hiç yolumu kaybetmem…”

“Siz ve ben farklı olmasak, birbirimize ne verebiliriz ki? Nasıl dost olabiliriz?”

“Ben okuman gereken bir kitap gibiyim. Kitap sana kendi kendisini okuyamaz ki. Kitap, içinde ne yazılı olduğunu bile bilmez. Ben de bilmiyorum. Sen öğrenebilirsin benim içinde ne yazılı olduğunu. Sen yapabilirsin bunu. Ama lütfetmiyorsun.”



29 Mayıs 2019 Çarşamba

BAY PERŞEMBE - G.K. CHESTERTON

36
Alfa Yayınları
Çeviri: Vedat Günyol
223 sayfa


Bu kitabı Eskişehir’de Bilge’yle kitapçıları gezerken görmüştüm. Arka kapağında anlatılan konusunu çok beğenmiş ve taşımak istemediğim not almıştım. İstanbul’a döndüğümde internetten sipariş verdim.

Yazarı da daha önce duymamıştım. G.K. Chesterton 1874 yılında Londra’da doğmuş ve biyografi, eleştiri, din, felsefe konularında 80’e yakın kitap yazmış. Yüzlerce şiiri, 200’e yakın kısa öyküsü ve birçok oyunu varmış.

Bay Perşembe’ye bu kadar heves edince, kargo elime ulaştığı gibi okumaya başladım. Kitap bir dedektifin gizli anarşist örgütüne girmesini konu alıyor. Bu örgütün merkez konseyinde yedi adam mevcut ve her biri de haftanın günleriyle isimlendirilmiş. İlginç bir konu değil mi sizce de?

Maalesef ki kitap beklentimi karşılayamadı. Yazar felsefi konulara girmeye çalışmış olsa da hikayeyle birlikte çok basit kalmış. Polisiye desem kitaba, diyemiyorum. Sonu tahmin edilesi olmuş. 

Keşke konunun hakkı verilebilseymiş…

“Kim korkmadığı şeyleri vurup kırmaya tenezzül eder?”

“…toplum, insanlığın düşmanıdır, en eski ve en katı yürekli düşmanı.”


27 Mayıs 2019 Pazartesi

SONELER - WILLIAM SHAKESPEARE

35
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Çeviri: Talat Sait Halman
158 sayfa


Romeo ve Juliet’in oyununu izlediğimde Soneler’den bahsedilmişti. Ben de okumayı aklıma koymuştum.

Tüm çevirilerin içinde bana kalırsa en zoru şiir çevirmek. Talat Sait Halman’da önsözde bunu açıklamış; nasıl çevirdiğine, yararlandığı kaynaklara ve sonelerin anlamlarına değinmiş.

Kitap bir sayfada sonelerin İngilizceleri, diğer sayfada Türkçeleri olacak şekilde düzenlenmiş.

Beğenmedim diyemem ama çevirilerde şiirlerin ruhunda eksilmeler oluyor, böyle hissediyorum. Bu yüzden beklediğimi bulamadım.

“Görürüm de bitkiler gibi büyür insanlar,
Aynı gök önce okşar, sonra sarsar onları,
Özsuyuyla fışkıranlar gitgide düşüp solar.”

“Öyle körkütük sadık bir köledir ki sevda,
Seni kötü göremez bin kötülük yapsan da.”

“Beklemek cehennemdir, ama beklerim seni”

“Sevgi suyu kaynatır; sevgiyi söndürmez su.”



25 Mayıs 2019 Cumartesi

Film: Les Poupées Russes



Geçen sene Floransa’ya gitmeden önce L’Auberge Espagnole filmini izlemiştim. Erasmus’a gitmeden önce izlenmesi tavsiye edilmişti. Serinin devam filmi Russian Dolls ise ana karakterimiz Xavier’in beş yıl sonraki hayatını anlattığı için Erasmus dönüşü izlemeye karar vermiştim. İzledim.

Filmi beğendim. İlk filmde hissettiğim -nasıl tarif edeceğimi bilmediğim- duyguyu, bu filmde bana vermeyi başardı. Sanki o senaryodan biri olabilirmişim gibi. Bazı sahneler ve replikler benim içsel sorunlarıma değiniyor gibi. Eski dostlarla buluşmak gibi.

Xavier’in çok sevmediği ekonomiden uzaklaşıp, hayalindeki meslek olan yazarlık için çabalaması filmin beğendiğim yönlerinden biriydi. Bir sürü insan hoşlanmadığı işlerde çalışıp mutsuz olurken, sevdiği iş için çabalaması gerçekten değerli benim gözümde. Ben de kendim için evrene mesaj yollayayım Xavier yoluyla.



Tabii ki hayat yine sorunsuz ilerlemiyor. Bu sefer de aşk hayatı, ilişkiler su yüzüne çıkıyor. Burada Xavier’i çok anladığımı söyleyemem. Filmi izleyenler Moskova’da geçen günleri kast ettiğimi anlamışlardır. Buraya standart bir söz bırakalım: erkekleri anlamak mümkün değil.

Ana karakterimiz dışında diğerlerinin de hayatlarını, değişimlerini izlemek güzeldi.

Film harika şehirlerde geçti: Paris, Londra, Moskova. Ayrıca bolca tren sahnesi vardı. Çok severim.

Serinin üçüncü filmi de var, bakalım onu ne zaman izleyeceğim? Göreceğiz.

“Bir kızla bir hikayeye başlamak, bir yolculuğa çıkmak gibidir. Ne kadar yakın olduğunuzu ancak beraber uzaklara gittiğinizde anlarsınız.”



22 Mayıs 2019 Çarşamba

UNUTMA BENİ - HOLLY JACOBS


34
Nemesis Kitap
Çeviri: Burcu Gönül
279 sayfa

Kitap okuyamamamdan yakındığım bir gün, Eylemcan’ın tavsiyesiyle Unutma Beni’ye başladım. Ertesi gün bitti.

Sempatik ve akıcı bir kitap kendisi, dili de oldukça basit. Hemen okunuyor, bu yüzden okuyamama sorunlarına bire bir.

Konusuna bakarsak, küçük yaşta anne olan kahramanımızın evlatlık verdiği kızına yazdığı mektupları, hayatını ve biraz romantizm içeriyor.

Kitapla kalın :)

“Küçük şeyler beni eğlendirirdi. Bu iyi bir şeydi; çünkü hayatımda küçük şeyler büyüklerinden daha fazla yer tutardı.”

“Herkesin hayatında kendisinin en iyi yönlerini görebilen bir arkadaşı olmalıydı. Kusurlarını fark etmeyen, fark etse bile görmezden gelen birisi.”

“…bazen zıt kutuplar birbirini çekebilir. Ve bazen bir şeyin zor olması, onun denemeye değmeyeceğini göstermez.”

20 Mayıs 2019 Pazartesi

ADALARI SEVEN ADAM - D.H. LAWRENCE


33
K Kitaplığı
Çeviri: Celal Üster
37 sayfa

“Adaları seven bir adam vardı. Bir adada doğmuştu, ama çok kalabalık olduğu için oradan hoşlanmıyordu. Onun istediği, tümüyle kendisinin olacak bir adaydı: Orada ille de bir başına yaşaması gerekmiyordu, ama orayı kendi dünyası kılmalıydı.”

Kitabı daha önce duymamıştım, bu yüzden okumak planlarımın arasında yoktu. İnternette adını gördüm ve “Kesin okumalıyım ehe” dedim. Sonuçta adaları seven bir kızdım, bakalım erkek versiyonum nasılmış?

Adaları Seven Adam, kaçma-uzaklaşma duygusunu anlatan uzun bir öykü. İçerik olarak üç adadan oluşuyor. Efendilikten başlayıp yalnızlığa uzanan bu kaçış, nereye kadar sorusunu aklıma getiriyor. Nereye kadar kaçabiliriz? Kaçtığımız her yere kendimizi de götürüyoruz.

Konu açısından güzel olsa da okurken eksik bir şeyler olduğunu hissettim. Bunu da göze alarak, ilginizi çektiyse şans verebilirsiniz.

Not: Sanıyorum ki kitabın basımı tükenmiş, bu nedenle ben e-book olarak okudum.

“Ada artık bir “dünya” değildi. Bir tür sığınaktı.”

“Uyumunu yitirmişti; artık bu dünyaya uymuyordu.”

“Doğanın güçlerini alt edemezsin.”



18 Mayıs 2019 Cumartesi

ŞEYTAN DİSKO - YAPRAK ÖZ

32
Yitik Ülke Yayınları
220 sayfa


Yaprak Öz adıyla Okuma Günlüğüm blogunun sahibi Eren sayesinde tanışmıştım. Ona yazarı seveceğimi hissediyorum diye yorum yapmıştım, o da neredeyse seveceğinden eminim demişti. Bunun üzerine Şeytan Disko’yu almıştım. Başlamam yine zaman aldı tahmin edebileceğiniz üzere :D

Şeytan Disko gerilim türünde, depresyonda olan kahramanımız Deniz’in birtakım görüler görmeye başlamasını ve bunun sırrını ortaya çıkarmaya çalışmasını konu alıyor. Harika mekanlarda geçiyor: Moda, Büyükada, Prag, Abant…

Kitabı çok beğendim. Merak uyandırıcı ve su gibi akıp gidiyor. Yerli yazarlardan böyle kitaplar okumak çok güzel. Filmi de çekilmeli bence. Üçüncü sınıf korku filmlerinden daha iyisini izlemeyi hak ediyoruz.



16 Mayıs 2019 Perşembe

Yaşamdan Kareler: Beyazıt Kulesi




Bugün yıllardır istediğim bir şeyi yaptık: Beyazıt Kulesi’ne çıktık! Olay tamamen tesadüfi olarak gelişti.

Haftaya finaller başladığı için hocalar dersleri genellikle erken bitiriyorlar. Arkadaşım ve ben de sonraki dersimizi beklerken önce bahçede vakit geçirdik. Sonra kantine gitmeye karar verdik. Beyazıt Kulesi’nin yanından geçerken "Biz niye hiç çıkamadık" diye söyleniyorduk. Tam kapısına vardığımızda "Deneyelim bakalım açık mı?" diyerek kapıyı zorladık. Açılmadı diye tam dönerken kapıdan güvenlik çıktı ve bizi kuleye aldı.



Kule sadece Perşembe günleri açıkmış ve rektörlüğe ismimizi yazdırmamız gerekiyormuş.

Beyazıt Kulesi, 180 basamaktan oluşuyor ve yangınları gözleyip haber vermek amacıyla 1749 yılında inşa edilmiş. Başlangıçta ahşapmış ve 1756 Cibali yangınında yanmış. 1826 da yeniden yapılmış ama yeniçeri ayaklanması sırasında tekrar yanmış. Üçüncü kez yapılışı Sultan II. Mahmut zamanında Senekerim Balyab mimarlığındaymış. Üç bölümden oluşur: Nöbet Katı, İşaret Katı, Sancak Katı.



Merdivenleri soluk soluğa çıktığımızda –basamaklar uzun boylulara göre yapılmış!- pencerelerden manzarayı görebileceğimiz bir alana ulaştık. Pencereleri açıp İstanbul’u izledik.



Bu alanın yukarısına çıkan merdivenleri de tırmandık ama maalesef ki kapı kilitliydi.

Fotoğraflarımızı çekip, İstanbul’u dinleyip kampüse geri döndük.


İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Kuşlar geçiyor, derken;
Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık.
Ağlar çekiliyor dalyanlarda;
Bir kadının suya değiyor ayakları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

Orhan Veli



İstanbul hala çok güzel, sizce de öyle değil mi?

13 Mayıs 2019 Pazartesi

MANSFIELD PARK - JANE AUSTEN

31
Ayrıntı Yayınları
Çeviri: Ayşe Belma Dehni
629 sayfa


Jane Austen okumayı çok özlemişim! Kendine özgü dilini, nefis ironilerini ve dönemin İngiltere’sini…

Mansfield Park sanıyorum ki Gurur ve Önyargı ile Emma’nın ardından en keyif aldığım Jane kitabı. Bunda çevirinin de rolü yüksek. Ayrıca belirtmem gerekir ki kitabın son okumasını lise edebiyat öğretmenim Barış Özdemir yapmış. Kitap okumayı, okumayı öğrendiğimden beri severim ama edebiyatı bir alan olarak bana lise öğretmenlerim sevdirdi. Öğrenim hayatım boyunca en keyif aldığım derslerdi. (Liseyi özleyen bir blogger bırakayım buraya…)

Sevgili Jane, bu kitabında diğerlerine göre daha modern bir üslup kullanmış ve dönemin köle problemine küçük göndermelerde bulunmuş. Diğer eserlerinden de aşina olduğum burjuva aile hayatı yine önplanda. Tabii Mansfield Park’ın romantik bir roman olduğunu unutmamak gerek.

Bana kalırsa bu kitapta, Jane’in diğer kitaplarına göre ana karakterler daha sönüktü – daha güçsüz, daha ahlakçı, daha kuralcı… Çok sevdiğim bir karakter bulamadım kendime. Edmund belki… Fanny yerine kardeşi Susan’ı ana karakter olarak tercih ederdim.

Tahmin edebileceğiniz gibi Jane’in tarzı olarak kitabın giriş ve gelişme kısımları uzun, sonu ise oldukça hızlıydı. Keyifli bir okuma oldu benim için ama içimde yine de bir burukluk… Sevgili Jane’in tabiri caizse "asıl kitaplar"ını bitirmenin de üzüntüsü içindeyim. Neyse ki tekrar tekrar okumayı seviyorum!

“Bence insanların karşısındakinden çok şey beklediği, ama ona karşı en az dürüst olduğu tek alışveriş evliliktir.”

“Küçük terslikler ve hayal kırıklıkları her yerde var. Hepimiz hayattan pek çok şey umut ederiz. Ama mutluluk için kurduğu planların biri boş çıkarsa, insan denen yaratık hemen bir başkasına yönelir.”

“Zaten aşk bir kez başlamaya görsün, etrafındaki her şey onun beslenmesi için elinden geleni yapardı.”




10 Mayıs 2019 Cuma

Tiyatro: En Kısa Gecenin Rüyası



2016 yılında Cambridge Shakespeare Festival bünyesinde Bir Yaz Gecesi Rüyası’nı izlemiştim. Kitabını da okumamın ardından, oyunu bir de Türkçe izlemeyi aklıma koymuştum. 2019’da bu isteğimi gerçekleştirmiş oldum! Ne demişler, geç olsun güç olmasın. :D

Moda Sahnesi’nde daha önce Shakespeare’den Hamlet’i izlemiştim ama modernleştirilmesinden çok hoşlanmamıştım. O yüzden En Kısa Gecenin Rüyası’na karşı temkinliydim.

Kaynak: https://tiyatrolar.com.tr/tiyatro/en-kisa-gecenin-ruyasi

Sonucu açıklıyorum size: Ba yıl dım! Bu sezon izlediğim en eğlenceli oyundu. Uyarlanmasına rağmen Shakespearevari havasını kaybetmeyip aynı zamanda bizim kültürümüzü de içinde barındıran bir yapım olmuş. Bir Shakespeare eseri nasıl Bergama köy oyunu oynanarak biter ve yadırganmaz? İzlemesem bunu anlamayabilirdim.

Basit bir dekorla güzel bir evren yaratılmış. Sadece oturduğumuz yerden, sahnenin kenarındaki kanepelere oturduklarında oyuncuları göremiyorduk.

Oyuncular demişken, Mert Fırat, Onur Ünsal, Melis Birkan, Beyza Şekerci… Özellikle de Mert Fırat çok iyiydi. Severim kendisini, biliyorsunuz.

Kaynak:https://tiyatrolar.com.tr/tiyatro/en-kisa-gecenin-ruyasi

Uyarlamada aşırı bulduğum yerler de oldu tabii ki… Köylü kumpanyasının şiveleri gibi, o sahneler daha kısa tutulabilirmiş. Shakespeare bu kadar yerelleştirilmeyebilirdi. Yine de dediğim gibi ben beğendim!

İzleyici kitlesine değinecek olursam, bu oyunda gerçekten rahatsız ediciydiler. Sahnenin dibinde oturan seyirci, gülünmeyecek yerlerde bile sesli kahkahalar atan, kıpırdanmalarıyla çok dikkat dağıtan biriydi. Çaprazımda oturan kız, ilk yarı boyunca instagramda gezinip, whatsapptan mesajlaştı. Telefonun ışığı aşırı rahatsız ediciydi. İkinci perdede bir seyirci bildiğiniz flashla fotoğraf çekti ve Timur Acar oyunun ortasında kendisini uyarmak zorunda kaldı: “Çekiyorsanız, en azından flash kullanmayın!”

Arkadaşım Emek çok güzel ifade etti durumu: “Hayvanlar alemi tiyatroya gitmiş bir tek ayının telefonu çalmış.” Tiyatro/sinema eğitimi şart azizim, şart!

Yazan: William Shakespeare
Çevirenler: Emine Ayhan-Aysun Şişik
Yöneten: Kemal Aydoğan
Sahne Tasarımı: Bengi Günay
Işık Tasarımı: İrfan Varlı
Müzik: Can Güngör
Koreograf/Kondisyoner: Yeşim Coşkun
Afiş Tasarımı: Ethem Onur Bilgiç
Yönetmen Asistanları: Ferhat Asniya-Ahsen Özercan

Oynayanlar
Theseus-Oberon: Timur Acar
Hippolyta-Titania: Ezgi Coşkun
Lysander: Onur Ünsal
Demetrius: Mert Fırat
Hermia: Beyza Şekerci
Helena: Melis Birkan
Egeus-Peter Quince: Murat Tüzün
Philostrate-Puck: Alper Baytekin
Peri: Deniz Elmas
Nick Bottom: Caner Erdem
Francis Flute: Mert Şişmanlar
Tom Snout: Hasan Demirtaş
Snug: Alper Baytekin
Robin Starveling: Çağlar Yalçınkaya
Süre: 2 perde 145


6 Mayıs 2019 Pazartesi

SARIYAZ - MAHİR ÜNSAL ERİŞ

30
Can Yayınları
135 sayfa

Sarıyaz Mahir Ünsal Eriş’ten harika bir hikaye kitabı. Aynı olayı farklı insanların gözünden anlatan ve zaman zaman birbiriyle ilişkili 8 hikayeden oluşuyor.

Ben en çok, aslında Melih Cevdet Anday’ın anısı olan öyküyü sevdim, benim için etkileyiciydi.

Keyifle okudum.

Ayrıca kitabın kapak tasarımını da beğendiğimi belirtmeliyim. Okurken canım sürekli karpuz çekti. 

Kitaplı günler!

“Dünya hali böyledir, insan koyun koyuna yattığıyla bile aynı rüyayı göremez. Herkes kendi hesabına uyanır, herkes kendi kabusuna uyur.”



3 Mayıs 2019 Cuma

Yaşamdan Kareler: Büyükada Yeniden


Müjdemi isterim, Adalar sezonunu açtım! Adaya gitmek benim için mühim bir tutkudur.

Havalar ısınınca Cansu’yla gitmeye karar verdik. Kendisinin ilk seferi oldu. Bu da bana ilk kez adaya gittiğim zamanı anımsattı. Daha küçüktüm, Büyükada o zaman İstanbul’un küçük bir kopyası gibi değildi.


Ben Ada’dayken hissettiğim daha kültürlü, aydın havayı seviyordum. İzlediğim dizi ve filmlerden de etkilenmiş olmam muhtemel tabii ki. Adalar bozulan İstanbul’a rağmen eski günlerdeki seçkinliğini koruyor gibi geliyordu bana.


Üzülerek belirtiyorum ki Adalar popüler kültürün kurbanı olmuş veya olmak üzere. Hiç bu kadar kalabalığa rastlamamıştım. Sokaklar dopdolu, bisiklet kullanacak alan bile sıkıntılı ve Ada kokuyor. Bunların dışında bir yandan da atları gördükçe yüreğiniz burkuluyor.



Biz öncelikle Hatırla Sevgili evlerini ziyaret ettik: Con Paşa Köşkü ve Yalman Köşkü. Ardından internette bakımsızlıktan harabe haline geldiğini okuduğum Troçki köşküne bakmaya gittik. Hala zamana meydan okumaya çalışsa da yıkılmadan görmek istedik. Yıkılmadan kelimesi de üzüyor beni, gönül isterdi ki müze olarak kapılarını ziyaretçilere açsın.

Troçki Köşkü

Troçki’nin evinin adı aslında Sivastopol Köşkü. Mimar Konstandinos Dimadis tarafından yapılmış. Stalin’le olan mücadelesini kaybeden ve Rusya’dan sürgün edilen Troçki 1929-1933 yılları arasında Sivastopol Köşkü’nde yaşamış. Rus Devrim Tarihi ile otobiyografisini bu evde yazmış.

Troçki Köşkü

Ardından Aşıklar Tepesi’ne doğru yol aldık ve her yerin özelleşmesine, doğayı ücretlendirmemize sinirledik. Dilburnu Tabiat Parkı girişi 7 TL olmuş. Aşıklar Tepesi’nin fiyatını bilmesem de o da benzerdir. Aya Yorgi’ye tırmandık. Tepe sesimi alıp götürecek kadar rüzgarlıydı, sayesinde iletişimimi dumanla mı sağlasam diye düşünüyorum. :D


Kiliseye girerken sıra oluşmuştu, inanabiliyor musunuz? İçeriye girebildiğimizde kilise tıklım tıklımdı. Kapıya fotoğraf çekmenin yasak olduğunu belirten tabela asmalarına rağmen rahip sürekli uyarıda bulunmak zorunda kaldı. Sessiz olup saygı göstermeyi bilmeyenler de cabası! Bunları gördükçe gelin de eski Ada’yı özlemeyin…


Rum Yetimhanesi

Tepeden inince Büyükada Rum Yetimhanesi’ni de görmeden dönmeyelim dedik. Bu yapı beni her gidişimde etkiliyor. Bu sefer daha yıkılmış, daha kırgın ve daha kaderini kabullenmiş gibiydi.

Ada’da üzücü değişiklikler olsa da ben hala çok seviyorum. Her şeye rağmen güzel. Evleri, denize çıkan sokakları, kedileri…



O zaman kısadan hisse, Büyükada gibi olalım. Dışarıdan gelen etkilere rağmen kişiliğini ve güzelliğini koruyup, zamana karşı direnmeye çalışıyor. Örnek alınması gereken bir durum, sizce de öyle değil mi?