29 Şubat 2020 Cumartesi

KADININ ADI YOK - DUYGU ASENA

14
Doğan Kitap
198 sayfa


“Korunmak istemiyorum, bakılmak istemiyorum, korunmaya ihtiyacım yok. Bırak beni, koruma, ezmeye çalışma. Çok uğraştım bugüne dek, çok. Ben, ben olmak istiyorum, başkası değil.”

Bu yıl her ay kadın temalı bir kitap okumaya karar verdim. Şubat ayının kitabı da Kadının Adı Yok oldu. Uzun zamandır merak ediyordum, tereddütlerim vardı ama sürekli olumlu yorum okuyunca alıverdim.

Kitaba başladığımda “Aaa gerçekten böyle, bunları yaşadık, aynen böyle oldu” düşünceleri içindeydim. Adı olmayan kahramanımızın çocukluğundan ergenliğine kadar olan kısmı gerçekten beğendim. Çocukken daha kız ve erkeklere olan farklı davranışlarla yüzleşen kahramanımız; ergenliğe girdiğinde regl olma, bedenin değişmesi, cinsiyetini keşfetme gibi hemen hemen her kadının yaşadığı aslında çok normal olan ama toplumun yapısı yüzünden sorun haline gelen gerçeklerle karşılaşıyor.

Sonra büyüyor ve evlendikten sonra olan kısmı gerçekten sevmedim. Kadın, özgür olmalı, çalışmalı, kendi ayakları üstünde durmalı, EŞİT olmalı… ama kitapta kahramanımız bu kavramları karıştırıyor bence. Savunduğu görüşlere göre bir hayat yaşadığını düşünmüyorum ki kendisi bana çok yüzeysel geldi. Kalıplara isyan eden, modern kadını savunan bu kitaba “köylü gibi davranma, kenar mahalle dilberi gibi olma” deyişleri ise hiç yakışmamıştı. Kadınlar kendilerini bu şekilde ayırırlarsa, dünya neler yapmaz? Oysaki kahramanın kendisi erkeklerin alkışlanıp, kadınlara kötü lakaplar takılmasına karşı… Hatta şöyle bir cümle var: “Kadın, kadına niçin düşman?”

Dediğim gibi kitapta terim karmaşası vardı, bana feminizm bu değil dedirttiği yerler oldu. Özgürlük, aldatmak değildir; rahat olmak her zaman bağımlı olmak anlamına gelmez… Uzatmayayım.

Belki karaktere bu kadar kızmazdım eğer Kadının Adı Yok mesaj verme amacı taşımasaydı. Normal bir roman gibi okumadım bu yüzden. Dili de oldukça sadeydi, edebi bir kitap gibi değil. Kadının yaşamına, hayatı boyunca verdiği savaşa, katlandıklarına dair güzel noktalara değinmişti yine de… 

1987’de ilk basımını yapmış kitap ve değişen çok şey olmaması insanı incitiyor. Yıl 2020, kadın hala bağımsız olmak erkeklerden daha çok çabalıyor, hala toplumsal baskıya maruz kalıyor, hala bedeninden utanması gerektiği bilinçaltına işleniyor… Üzücü.

“Evin dört duvarı arasına kapanıp, yemeyip yedirip, giymeyip giydirip, durmadan üzülüp, mutsuz olup, korkular, acılar içinde yaşamak mı annelik?”

“Evlilik mi bir evin yuva olmasını sağlayan şey? Dört duvar arasına tıkılmış, birbirine yabancılaşmış, konuşacak konusu kalmamış iki insanın birlikteliği mi yuva?”

“İnsan yaşamında eksik olanı, her şey sanıyor…”

“Kimse kimseden bir şeyler istememeli, beklememeli. Hele hele değişmesini hiç.”

“Sen de onlardan biri olduğuna göre, onların kurallarına uymalısın, uymazsan acı çekersin, dışlanırsın, aykırı kalırsın. Uyarsan? Uyarsan da acı çekersin, hem de asıl acıyı çekersin. Hem de acı çektiğini hiç anlayamadan çekersin…”




22 yorum:

  1. Kitabı okuduğumdan bu yana çok zaman geçti, bir de şimdiki ruh halimle okumak istiyorum ben de. O zaman evdeki kedinin bile özgürlüğünü kısıtladığı kısmında pek bencilce buşmuştum ama şimdi üç erkek içime fenalık getirirken daha mı mantıklı bulurum bilemedim :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Handan,
      Şimdiki ruh haline okursan yorumlarını bekliyor olacağım :))
      Kedi kısmında çok sinirlendim ben kahramana, hayvanlar konusunda hassasım, bahçeye bırakmayı planlıyordu. Hazır yemeğe alışmış hayvan dışarıda nasıl yaşasın? Sorumluluk sahibi değildi, yine sinirlendim :D Davranışları savunmaya çalıştıklarıyla çok çelişiyordu.

      Sil
  2. lise çağımda okumuştum bu kitabı. senin dikkat ettiğin noktalara dikkat ettiğimi hatırlamıyorum, örneğin köylü kadın mevzusu. evet, haklısın bu noktada. kadınlar içinde kutuplaşma yaratan, toplumun sınıflaşmasına da belki yandaş olan terimler bunlar.
    ne var ki, duygu asena, türkiye kadınları için önemli bir yazardır. dili belki gereğinden fazla sivri, "gerçek feminizm bu değil yea"cıları haklı çıkaracak abartılarla dolu ama yüzyıllık uykudan uyanmak için kulak kanatan kısa bir çığlığı da asena 'nın eserleri atıyor. bunu gözardı etmemek gerek.
    bir yolsa feminizm, benim için yolun başlangıcıdır d. asena:)

    bi de "kurtlarla koşan kadınlar" var. belllki gelecek kitap yorumuna ilham olur:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kedikedikedi,
      Lise çağında etkileyebilir belki, daha asi olduğumuz çağlar :)) Güzel noktalara değindiğini belirtmiştim yorumumda ama bence kahramanın karmaşası o noktaları da silikleştiriyordu. Kendimi feminist olarak tanımlayabileceğimi düşünüyorum ve buna rağmen bence kitaptaki şey değil. Tepkisel olarak yazılmasını anlayabilirim ama kullanılan kelimeler çok önemli, özellikle de kitap yazıyorsan ve bir kesimin haklarını savunuyorsan. Kadın kahraman kendi içinde çok tutarsızdı, üstteki yorumda belirttiğim gibi sorumsuzdu ve saygı kavramına da sahip olduğunu düşünmüyorum. Açık bir dil kullanması güzeldi bu arada, düşüncelerdeki tutarsızlık kötüydü. Neyse bu konuda çok doluyum, abartıldığı için beklentim yüksekti, hayal kırıklığına uğradım. :/

      Kurtlarla Koşan Kadınlar başucu kitaplarımdan biri, çok severim. :))

      Sil
  3. İlk defa duydum bu kitabı. Hem yazıyı hem altındaki yorumları okuyunca merak etmedim değil. Bizzat bakacağım, olmadı muhakka bu yoruma yeniden gelirim minik bir edit amaçlı :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Almanyalı Gelin,
      Senin de yorumunu okumak isterim, edit için bekliyor olacağım :))

      Sil
  4. İnsan yaşamında eksik olanı herşey sanıyor..

    YanıtlaSil
  5. okudum cesur bir kitap olarak aklımda kaldıı :)

    YanıtlaSil
  6. Baya önce duymuştum. Umarım tat alacağın kitaplar çıkar karşına :)

    YanıtlaSil
  7. Tanıtım için çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
  8. kadın olarak bağımsız olmak farklı yorumlanabiliyor :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maviye İz Süren,
      Bu yorum pek benlik değildi sanırım :))

      Sil
  9. ben de bu konuda bir karmaşa olduğunu düşünüyorum, örneğin pozitif ayrımcılık konusu var, feministler buna da karşı sanırım... net olmayan konular çok bu alanda..:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eren,
      Bu karşı çıkışı anlarım ki önemli olan eşit olmak zaten ama aldatmak bir özgürlük gibi gelmiyor bana, kendisine de karşısındakine de saygısızlık olarak görüyorum. Karakterden pek hoşlanmadım işte :))

      Sil
  10. Yorumunu okuyunca daha çok merak ettim bu kitabı. Alıntılar da teşvik ediyor.

    YanıtlaSil
  11. Kitabı bir ara çok sık görmüştüm. Nedense hiç böyle bir konusu olduğunu düşünmemmiştim. Anladığım kadarıyla kavram karmaşasının nedeni yazarın da tam olarak mesaj olarak vermek istediği şeyi kafasından oturtamaması. Senin okurken kızıp sinirlendiğin noktalarda ben kesin kriz geçireceğim için bu kitabı okumamak üzere rafa kaldıracağım. Teşekkür ederim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gonca,
      Mesajlarla karakterin davranışları da uyuşmuyordu bence. Eğer mesaj verme amacı güden bir kitap olmasa karakterin davranışlarını yanlış bulsam da kızmazdım. Amacından dolayı kitabı sevemedim.
      Sen de sinirlenirsin diye düşünüyorum :D Ama yine de ünlü bir kitap olduğu için şans verebilirsin, seveni de çok gerçi :))

      Sil